به نقل از «فرارو»

الگوی توسعۀ چینی؛ آبی که می‌‏تواند سراب شود!

تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۳۴۶۸۹

احمد زیدآبادی در یادداشتی در روزنامه هم میهن نوشت: اعتراض‌های بی‌سابقۀ جمعی از شهروندان چینی علیه سیاستِ سختگیرانۀ حزب کمونیست حاکم بر این کشور برای کنترل کامل پاندمی کرونا، بار دیگر وضعیتِ ثبات این کشور در آینده را در کانون توجه صاحب‌نظران سیاسی و اجتماعی قرار داده است.

چین به‌عنوان کشوری که در سال‌های متمادی، رشد اقتصادی بی‌مانندی را تجربه کرده و به‌صورت دومین اقتصاد بزرگ جهان درآمده است، همچنان با «مشارکت سیاسی» به‌معنای متداول آن در جهان، بیگانه است و تمام امور این کشور بزرگ، توسط حزبی یکه‌تاز به‌طور انحصاری مدیریت می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع به‌همان میزان که چین در سال‌های اخیر در حوزۀ اقتصاد رو به توسعۀ فزاینده داشته است، در حوزۀ سیاسی به سمت انحصار و تمرکز روزافزونِ قدرت دولت پیش رفته است.

شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور کنونی چین، حتی برخلاف برخی از پیشینیان خود، از مشارکت کادرهای حزب کمونیست در روند تصمیم‌گیری‌های کلانِ کشور کاسته و با ارتقای نقش شخصی خود در نظام سیاسی، رؤیای حکومتی مادام‌العمر در چین را در سر می‌پروراند.

در ادبیات مربوط به امر توسعه، همواره این پرسش مطرح بوده است که آیا نسبت خاصی بین توسعۀ اقتصادی و توسعۀ سیاسی در یک کشور وجود دارد؟ به‌عبارت دیگر، آیا یک کشور می‌تواند به‌رغم توسعۀ اقتصادی مداوم، از مشارکت عموم مردم در ادارۀ کشور یا همان توسعۀ سیاسی جلوگیری کند و با انحصار قدرت در دست یک فرد یا حزب، ثبات سیاسی درازمدت را در آن کشور به وجود آورد؟

بسیاری از صاحب‌نظرانِ امر توسعه بر این باورند که توسعۀ سیاسی پس از یک دوره رشد و توسعۀ اقتصادی امری گریزناپذیر است و چنانچه دولتی با وجود توسعۀ اقتصادی، مانع از توسعۀ سیاسی شود، لاجرم با بی‌ثباتی داخلی روبه‌رو خواهد شد.

این نظریه در ابعاد مختلفی از جمله در بُعد روانشناسی مطرح شده است. از نقطه‌نظر روانشناسی، مردمی که از زنجیر اسارت فقر و فلاکت خلاص می‌شوند و نیازهای زیستی ابتدایی آنها مرتفع می‌شود به‌طور خودکار در پی رفع نیازهای متعالی‌تر خود برمی‌آیند و یکی از این نیازهای متعالی، دخالت مؤثر در تعیین سرنوشت سیاسی کشور خود از طریق مشارکت در روندهای انتخاباتی و دیگر سازوکارهای تعریف‌شده برای این موضوع است.

بنابراین، از این منظر، توسعۀ سیاسی ضرورت توسعۀ اقتصادی است و چنانچه مسیر آن توسط دولت حاکم مسدود شود، شهروندان با توسل به انواع اعتراض‌های مشروع و غیرمشروع، نظم و ثبات سیاسی و اجتماعی را به مخاطره می‌اندازند و بدین‌وسیله روند رشد و توسعۀ اقتصادی را نیز مختل می‌کنند.

با این حال، برخی صاحب‌نظران، علاقه به مشارکت سیاسی در جوامع مختلف را به فرهنگ آن جوامع نسبت می‌دهند و مردم برخی از کشورها را اصولاً بی‌علاقه یا بی‌تفاوت در برابر مشارکت و توسعۀ سیاسی معرفی می‌کنند.

از جمله کشورهایی که به‌عنوان مصداقِ این نوع فرهنگ معرفی می‌شوند به‌طور مشخص چین است! برخی نظریه‌پردازان، فرهنگ مردم چین را فارغ از سطح رفاه اقتصادی آنان، بی‌علاقه به مشارکت سیاسی در امور خود می‌دانند و از همین رو، از الگوی خاصِ توسعۀ چینی به‌عنوان نظامی تک‌حزبی با مدیریت سیاسی انحصاری و متمرکز در کنار رشد و توسعۀ فزایندۀ اقتصادی سخن به میان می‌آورند.

این در حالی است که اعتراض اجتماعی چینی‌ها که علاوه بر مخالفت با سیاست سختگیرانۀ دولت برای مقابله با پاندمی کرونا، جنبه‌های سیاسی نیز به خود گرفته و نوع رهبری شی‌جین‌پینگ را هدف قرار داده است، خود می‌تواند شاهدی بر ابطال نظریۀ بی‌تفاوتی فرهنگی چینی‌ها نسبت به مشارکت سیاسی تلقی شود و آن نظریه را از اساس بی‌اعتبار سازد.

واقعیت این است که علاقه به توسعۀ سیاسی بیش از آنکه جنبۀ روانشناسانه داشته باشد، جنبۀ اقتصادی دارد و به منافع اقشار مختلف اجتماعی مربوط می‌شود.

اقشاری که از رهگذر توسعۀ اقتصادی به موقعیت و منافع مشخصی دست می‌یابند، به‌طور طبیعی حضور در نظام تصمیم‌گیری سیاسی را طلب می‌کنند. نظام سیاسی به عنوان مرکز توزیع و تخصیص درآمدها و جهت‌گیری‌های اقتصادی کلان کشور، نقش بسیار مهمی در تضعیف و تقویت اقشار مختلف اجتماعی دارد و بنابراین، هر قشری که به‌واسطۀ توسعۀ اقتصادی به سطحی از رفاه و امکانات دست پیدا می‌کند، برای تقویت موقعیت و تضمین منافع خود، خواهان مشارکت در نظام تصمیم‌گیری سیاسی است. اگر نظام سیاسی از انعطاف لازم برای پذیرش مشارکت طبقات و اقشار گوناگون اجتماعی برخوردار نباشد، دیر یا زود با مخالفت و عصیان آنها روبه‌رو می‌شود و ثباتش به خطر می‌افتد.

از این رو، آنچه به عنوان الگوی توسعۀ چینی مطرح می‌شود، بدون توجه به فرجام امر توسعه و فقط براساس مقاطع میانی این روند صورت‌بندی شده است. در حقیقت، چینی‌ها نیز تفاوتی ماهوی با مردم دیگر مناطق جهان ندارند و چنانچه دولت این کشور راه مشارکت سیاسی آنان را در ادارۀ امور کشور نگشاید، چه‌بسا با بی‌ثباتی بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شود، به‌طوری‌که تمام دستاوردهای رشد اقتصادی چند دهۀ اخیر را هم به باد فنا دهد و رؤیای تبدیل شدن به مقام نخست اقتصادی در جهان در دهۀ آینده را به کابوس تبدیل سازد. 

منبع: فرارو

کلیدواژه: چین احمد زیدآبادی توسعۀ اقتصادی مشارکت سیاسی توسعۀ سیاسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۳۴۶۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله رئیسی: شرکت‌ها و متخصصان ایرانی آماده مشارکت در پروژه‌های عمرانی سریلانکا هستند

به گزارش قدس آنلاین، آیت الله  رئیسی چهارشنبه شب پنجم اردیبهشت سال ۱۴۰۳ به وقت محلی در ادامه برنامه‌های سفر رسمی یک روزه خود به سریلانکا، در نشست مشترک هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور ضمن ابراز خرسندی از بهره‌برداری رسمی از طرح چند منظور برق‌آبی «اومااویا»، اجرای مشترک این پروژه را یکی از نمادها و جلوه‌های همبستگی و دوستی بین دو ملت توصیف کرد.

رئیس جمهور با بیان اینکه شرکت‌ها و متخصصان ایرانی آمادگی مشارکت در دیگر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی سریلانکا را دارند، از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای صدور خدمات فنی-مهندسی به سریلانکا در راستای کمک به پیشرفت این کشور خبر داد و گفت: پیشنهاد می‌کنم کارگروه مشترکی با حضور وزرای مربوطه برای تسریع‌ در ارتقا روابط اقتصادی تشکیل شود. همچنین تشکیل منظم و مستمر جلسات کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی می‌تواند در ارتقای سطح روابط اقتصادی و تجاری دو طرف بسیار موثر باشد.

آیت الله رئیسی با اشاره به پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه فرهنگی، علمی و آموزشی، ضمن اعلام آمادگی ایران برای انتقال تجربیات ارزشمند خود به سریلانکا افزود: نیروهای جوان تحصیلکرده و باانگیزه بزرگترین ظرفیت دو کشور برای پیشرفت هستند و ایران از ارتقای سطح همکاری‌ها در حوزه جوانان استقبال می‌کند.

رئیس جمهور با بیان اینکه دو کشور از زیرساخت‌های مناسبی در صنعت گردشگری برخوردارند، همکاری در عرصه صنعت گردشگری و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را از دیگر زمینه‌های مورد علاقه و دارای ظرفیت برای گسترش همکاری‌های دوجانبه برشمرد و اظهار داشت: غربی‌ها پیشرفت ما را نمی‌خواهند و به همین دلیل برای اعمال فشار روی کشورهای مستقل به حربه حقوق بشر متوسل می‌شوند، لذا لازم است همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دو کشور در راستای بی‌اثر کردن این دشمنی‌ها تقویت شود.

آیت الله رئیسی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تداوم نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه، با تاکید بر ضرورت اقدام هماهنگ کشورهای اسلامی و مستقل برای توقف جنایات این رژیم، رفع محاصره غزه و آغاز امدادرسانی گسترده به مردم مظلوم و مقتدر غزه گفت: بر اساس تصریح همه نظامات حقوقی اشغالگری و تجاوز به هیچ وجه برای اشغالگر حق مالکیت و مشروعیت خلق نمی‌کند، بلکه متجاوز و اشغالگر باید به فوریت اخراج، محاکمه و مجازات شود.

رئیس جمهور سریلانکا نیز در این نشست با بیان اینکه باور داریم فرصت مناسبی برای ارتقای بیش از پیش سطح روابط میان دو کشور ایجاد شده است، اظهار داشت: در مذاکرات مقامات دو کشور راهکارهای تقویت هر چه بیشتر مناسبات و تعاملات به دقت مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهاد شد برای تعمیق مناسبات سیاسی بین پارلمان‌های دو کشور نیز فعال‌تر عمل کنند.

«رانیل ویکرمسینگه» با قدردانی از مشارکت جمهوری اسلامی ایران در بازسازی این کشور از جمله طراحی و اجرای پروژه برق‌آبی «اومااویا» گفت: امروز سریلانکا با حمایت دوستان به ویژه ایران در حال بازسازی خود و پیشرفت است. در همین راستا تصمیم گرفتیم برای تسهیل و تسریع این روند نشست بعدی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دوجانبه هر چه سریع‌تر برگزار کنیم و راهکارهای ارتقای سطح مناسبات اقتصادی را نیز مورد بررسی قرار دادیم.

وی با استقبال از پیشنهاد رئیس جمهور کشورمان برای تشکیل کار گروهی متشکل از مسئولان مرتبط برای گسترش روابط اقتصادی فیمابین خاطرنشان کرد: سریلانکا همچنین متقاضی همکاری‌های بیشتر دو ‌کشور در زمینه کشاورزی، گردشگری، همکاری‌های علمی و آموزشی و ورزش است.

رئیس جمهور سریلانکا با ابراز علاقه مندی کشورش برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دو کشور گفت: اتفاقات و تحولات منطقه از محورهای مذاکرات امروز ما بود و حمله به کنسولگری ایران در سوریه را محکوم کردیم، زیرا آن را حمله به همه معاهدات و حقوق بین‌المللی می‌دانیم. همچنین درباره حقوق مردم فلسطین و غزه نیز گفت وگوهای مهمی داشتیم؛ دو کشور بر ضرورت توقف کشتار و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه توافق دارند و باور دارند که هیچ بهانه‌ای تداوم این جنایات را توجیه نمی‌کند. موضع رسمی سریلانکا در مورد مسئله فلسطین، تشکیل کشور مستقل فلسطینی است.

منبع: خبرگزاری ایرنا